IX Dni Fizyki

Dzień pierwszy

W dniach 22 i 23 października w VIII Liceum Ogólnokształcącym Katowicach odbyły się IX Dni Fizyki, które stanowiły część obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii. Jest to impreza o zasięgu wojewódzkim, na którą młodzież oraz nauczyciele fizyki naszej szkoły zapraszają uczniów szkół ponadgimnazjalnych wraz z nauczycielami fizyki. W tym roku patronat honorowy objęli: Wojewoda Śląski i Planetarium Śląskie w Chorzowie. Pierwszego gościa zapowiedzieli prowadzący całą imprezę: Klaudia Kłapyta i Adam Śmiałkowski z klasy 3d.

Tegoroczną edycję rozpoczął prof. dr hab. Jerzy Kreiner z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie wykładem pt. ” Czy jesteśmy sami we Wszechświecie?” Rozważania te w kontekście wielkości Kosmosu odsunęły na dalszy plan nasze problemy i troski. W zamian za to pojawiły się wątpliwości, czy jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie postawione w tytule wykładu?

Za ochronę życia na Ziemi odpowiedzialne jest pole magnetyczne, którego wartość składowej poziomej wyznaczyli uczniowie klasy 2d: Tomasz Smołka i Mateusz Więckowski-Gawron. Przy pomocy wykonanego przez siebie zestawu cewek Helmholtza badali zależność kąta odchylenia igły magnetycznej od natężenia prądu w cewkach. Ta nowatorska metoda, nie opisana w podręcznikach szkolnych pozwoliła na osiągnięcie poprawnego wyniku około 20 mikrotesli.

Wreszcie nadszedł czas na Quiz fizyczny, który zawsze cieszy się ogromnym powodzeniem wśród uczestników. Jak co roku prowadziła go mgr Aleksandra Szydło, która przygotowała pytania dla 10 zawodników. Do drugiego etapu przeszli wszyscy uczniowie.

Po tak intensywnej porcji wrażeń pora na „przerwę”. W cudzysłowie, ponieważ w auli, sali fizycznej oraz na korytarzu na uczestników czekały następne atrakcje: · Wystawa prac malarskich „Przestrzeń i czas” uczniów Liceum Plastycznego w Katowicach · Wystawa zegarów słonecznych przygotowana przez uczniów klasy 2c2 pod kierunkiem mgr Anny Kafel, · Model lokalnej grupy galaktyk wraz z fotografiami i opisem poszczególnych obiektów · Kiermasz przygotowany przez Planetarium Śląskie oraz wydawnictwo Zamkor · Prezentacja zestawów doświadczalnych wykonanych przez uczniów naszego liceum pod kierunkiem mgr Bogusława Lanusznego Podziwianie wahadła Foucaulta o długości 10 metrów na korytarzu szkolnym

Drugą cześć sesji rozpoczęła pani prof. Joanna Mikołajewska z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie, która w niezwykle interesujący sposób przedstawiła dokonania kobiet w astronomii. Mało kto zdawał sobie sprawę z tego jak kluczową rolę odegrały panie w dziedzinie klasyfikacji gwiazd i pomiaru odległości do najdalszych obiektów naszego Wszechświata.

Nic nie zastąpi bezpośredniej obserwacji gwiaździstego nieba przy pomocy oka lub małej lunetki. Jednakże rozwój techniki sprawił, że możemy pomóc przyrodzie i wykorzystać jej dodatkowe „okna” w zachmurzonym często niebie. Możliwość wykorzystania teleskopów zdalnie sterowanych przez internet przedstawił w swoim wystąpieniu mgr Bogusław Lanuszny, który zabrał uczestników na wirtualną wycieczkę na Wyspy Kanaryjskie, Chile i do Australii, ponieważ właśnie tam znajdują się ogólnodostępne, 35 cm teleskopy. Projekt „Slooh” pozwala na obserwacje nieba online, wykonywanie zdjęć oraz na rezerwację 5 minutowych sesji obserwacyjnych. Dzięki tym teleskopom, w szkole powstał projekt wykonania posterów zawierających wszystkie obiekty katalogu Messiera.


Kolejny punkt programu to z niecierpliwością oczekiwane „Doświadczenie niespodzianka”. Panie dr Aneta Szczycielska oraz Janina Pawlik z Zakładu Dydaktyki Uniwersytetu Śląskiego zaprezentowały 3 metody wykorzystania ciśnienia do nadania prędkości różnym obiektom. Największy zachwyt wzbudziły toroidalne dymki puszczane ze zwykłego kartonowego pudła.


Ale to nie koniec. Jak to w szkole, przyszedł czas na lekcję astronomii. Daria Włodarczyk z klasy 3d oraz uczniowie z klasy 1d przedstawili ewolucję gwiazd na wybranych przykładach, wykorzystując animacje wędrówki gwiazd na diagramie HR. Tak minął pierwszy dzień wykładów, pokazów i doświadczeń.