Co to jest tranzystor?

Tranzystor jest to element półprzewodnikowy pozwalający sterować przepływem prądu w obwodach elektrycznych.
Elementarna struktura tzw.tranzystora bipolarnego stanowi układ trzech stykających się warstw półprzewodnikowych, kolejno n-p-n (tranzystor typu n) lub p-n-p (tranzystor typu p).

Oznaczenia tranzystorów:

Budowa i zasada działania tranzystora typu n:

Emiter jest to obszar wprowadzający nośniki (tutaj elektrony) do obszaru bazy.

Kolektor jest końcowym elementem tranzystora zbierającym nośniki.

Emiter jest silnie domieszkowany, więc jest bogaty w ruchome nośniki ładunków i ma mały opór elektryczny. Baza i kolektor są natomiast lekko domieszkowane.

Podczas pracy tranzystora jego elektrody są podłączone do źródeł napięć tak, by emiter miał potencjał ujemny, a kolektor dodatni w stosunku do bazy. Wtedy złącze na granicy emiter- baza jest spolaryzowane w kierunku przewodzenia, natomiast złącze na granicy baza- kolektor odwrotnie, czyli w kierunku zaporowym. W efekcie elektrony płyną swobodnie z emitera do bazy. Ze względu na małą szerokość bazy tylko nieliczne elektrony wypełniają dziur w jej obszarze, natomiast znaczna większość dociera do złącza miedzy bazą, a kolektorem i może przez to złącze przeskakiwać, gdyż jest "wciągana" przez kolektor (potencjał kolektora jest wyższy od potencjału bazy). Gdy w bazie zmniejszy się liczba dziur, to w efekcie skumuluje się tam ujemny ładunek, który hamuje dopływ elektronów z emitera do bazy (i w konsekwencji do kolektora). Stosunkowo niewielki ładunek zgromadzony na bazie może zatem ograniczać duży prąd z emitera do kolektora, którego przepływ mogło zapewnić zewnętrzne źródło napięcia. Dostarczenie dziur do bazy tranzystora (usunięcie z niej elektronów) może się odbyć przez zwiększenie napięcia zewnętrznego przyłożonego do emitera i bazy, co spowoduje obniżenie bariery potencjału na złączu emiter- baza, a wtedy znacznie wzrośnie natężenie prądu kolektora.

Podsumowując: natężenie prądu płynącego przez kolektor może być regulowane przez niewielką zmianę napięcia polaryzującego złącze emiter-baza.
Niewielkie zmiany potencjału bazy (napięcie baza- emiter) powodują duże zmiany natężenia prądu w obwodzie emiter- kolektor.

Zastosowanie:

Tranzystor jest podstawowym elementem wzmacniaczy, czyli układów w których słaby sygnał wejściowy jest wzmacniany w postaci prądu wyjściowego o identycznym kształcie impulsu, ale o znacznie większym natężeniu.

Rys. Jednotranzystorowy wzmacniacz pracujący w tzw. układzie wspólnej bazy:

Gdzie jest ten schemat wzmacniacza????????
Zestaw do badania tranzystora:


Schemat zestawu:

Tranzystor BC 140(n-p-n):

Napięcie kolektor- emiter: U=4,25 V

Napięcie kolektor- emiter: U=8,61V

Napięcie kolektor- emiter: U=13,44V

Wykres natężenia prądu kolektora od natężenia prądu bazy:

Tranzystor BC 550(n-p-n):

Napięcie kolektor- emiter: U=4,26 V

Napięcie kolektor- emiter: U=8,61V

Napięcie kolektor- emiter: U=13,23V

Wykres natężenia prądu kolektora od natężenia prądu bazy:

---